Door André Kes
Met de tram naar Volendam
Vanaf het Europaplein (bevindt zich achter u wanneer u naar deze wandfoto kijkt) werden vanaf 1906 met twee tramlijnen (een via Edam en Monnickendam en een via Kwadijk) de verbinding met Amsterdam onderhouden. Het station en het iets verder gelegen bijbehorende rangeerterrein én het gebied tot aan de voet van de dijk werd in de volksmond wel gerekend tot: Het Spoorplein. Tegenover het aan het Europaplein gelegen Winkelcentrum De Havenhof bevonden zich even verder dan het huidige jeugdgebouw PX richting de dijk aanvankelijk de stationswachtkamer en de restauratie. De nabijgelegen Stationsstraat, in de volksmond eerst Spoorstraat genoemd, vormt daar nog een herinnering aan evenals het verbindingsbruggetje van die straat naar de Edammerweg dat de Spoorbrug werd genoemd. De bewoners in die omgeving waren woonachtig in de ‘Spoorbuurt’.
Warm onthaal
De bezoekers aan Volendam konden zich dus onder meer via tram, het Spoorplein en ter hoogte van de latere Havenstraat (het deel waar u zich thans bevindt), via een trap naar de historische haven van Volendam begeven. Op de wandfoto treft u dit laatste straatbeeld aan. Een beeld waarin bovendien een Volendamse visventer bij wijze van symbolisch ontvangstcomité niet ontbreekt.
Vanaf 1954 stapten bezoekers aan Volendam die per tram reisden niet meer uit bij het Spoorplein maar op het dat jaar officieel zogenaamde Stationsplein. Een deel van de slotrit van de elektrische tram vond daar plaats in 1956 toen de lijn naar Amsterdam werd vervangen door een busdienst. In 1958 werd het Stationsplein weer omgedoopt in Europaplein naar de oprichting van de in 1957 opgerichte Europese Economische Gemeenschap dat de basis vormde voor wat tegenwoordig de Europese Unie heet. Het Europaplein groeide daarna verder uit tot een parkeer- en jaarlijks kermisterrein. Dit plein is vandaag de dag autovrij, en uitgerust met een paar lichtmasten die een symbolische verwijzing vormen naar de van oudsher in de haven aanwezige bottermasten, een kleine fontein en enkele terrassen.
Een viaduct als opgang naar een wereldberoemde haven
Midden jaren 1950 werd over een gedeelte van de Havenstraat een viaduct aangelegd om de opgang voor bezoekers te vergemakkelijken, waarbij de straatnaam was gewijzigd in Zeestraat, een verwijzing naar het roemrijke visserijverleden van Volendam dat tot de Afsluitdijk in 1932 aan de Zuiderzee was gelegen. Eind 1955 werd het viaduct geopend. Halverwege het viaduct bevindt zich sindsdien een doorkijkje naar het Dril en de verderop in deze straat gelegen Drilbrug. De Drilsloot werd in 1925 gedempt waarna de eerste bestrating én de Drilbrug werden aangebracht. Het viaduct, vandaag de dag omgeven door gezellige winkels en horeca, vormt zo een aantrekkelijke opgang naar de beroemde aan het IJsselmeer gelegen haven van Volendam, een internationale ontmoetingsplaats.
Bronnen:
- Museumjaarboek 2011 (Artikel ‘Bij de Premiefoto’, pagina’s 4 t/m 8, door Jan Kes (1936-2019);
- Volendammer stratenboek: ken je nog het Doolhof en het Zwarte Pad?: verklaring van de officiële, historische en volksnamen van de straten, wijken, pleinen en grachten te Volendam [1989], door Dick Brinkkemper (1930-2011).
By André Kes
To Volendam by tram
Two streetcars or tram lines connected Volendam’s Europaplein (located behind you) to Amsterdam from 1906. One led via Edam/Monnickendam, the other through Kwadijk. The grounds of the station and its shunting yard all the way up to the dike were commonly known as Het Spoorplein. The station waiting room was located opposite Havenhof shopping centre; the name Stationsstraat (formerly colloquially known as Spoorstraat) is testament to this, as is the Spoorbrug (Railway Bridge) that connects Stationsstraat to Edammerweg. Residents of this area were known to live in De Spoorbuurt (Railway Neighbourhood)
A warm welcome
Visitors to Volendam could enter the historical harbour by streetcar, walking from het Spoorplein using a stairway located at what later became Havenstraat (where you are standing now). The wall picture presents an image of this street view, with the Volendam fishmonger as a welcome committee.
As of 1954, travellers by tram would no longer debark at Spoorplein but at the official Stationsplein. This is where the electric streetcar’s final ride was completed, before the connection to Amsterdam was replaced by bus services. 1958 saw the renaming of Stationsplein to Europaplein, in accordance with the 1957 establishment of the European Economic Community (EEC), forerunner of the European Union. Europaplein was later expanded into a parking area and became the locale for the annual late summer fun fair. Nowadays this square is free from car traffic, and ornamented with a fountain, several terraces, and two light poles that hearken back to the ones found in the harbour in the old days.
A viaduct: entryway to a world famous harbour
In the mid-1950s a viaduct was built over Havenstraat to ease visitor transit to the harbour. The street was renamed Zeestraat, referring to the town’s illustrious fishing history. Volendam had been on the Zuiderzee (South Sea) coast until the construction of the Afsluitdijk in 1932. The viaduct was opened in late 1955. It presents a view of Dril area and the Dril bridge. The Dril canal was shut and filled in 1925, after which the street and bridge were conceived. The viaduct, surrounded by shops and cafes, offers an appealing entryway to the harbour at IJsselmeer, an international meeting spot.
Sources:
- Museumjaarboek 2011 (Artikel ‘Bij de Premiefoto’, pagina’s 4 t/m 8, door Jan Kes (1936-2019);
- Volendammer stratenboek: ken je nog het Doolhof en het Zwarte Pad?: verklaring van de officiële, historische en volksnamen van de straten, wijken, pleinen en grachten te Volendam [1989], door Dick Brinkkemper (1930-2011).